Văn Hóa Ứng Phó Thiên Tai Tuyệt Vời của Nhật Bản: Khác Biệt Như Thế Nào So Với Thế Giới
Xin chào mọi người! Hôm nay tôi muốn nói về văn hóa ứng phó thiên tai của Nhật Bản và cách nó so sánh với các quốc gia khác trên thế giới.
Động đất, bão tố, sóng thần… Nhật Bản thực sự là một quốc gia dễ bị thiên tai, phải không? Nhưng điều thú vị là – sự phong phú của thiên tai tự nhiên này thực sự đã tạo ra một văn hóa ứng phó thiên tai độc đáo mà khá hiếm trên thế giới!
Ứng Phó Thiên Tai của Nhật Bản Có Nguồn Gốc Cổ Xưa!
Điều thực sự đáng ngạc nhiên là Nhật Bản đã làm việc về ứng phó thiên tai được bao lâu rồi. Tin hay không thì tùy, Nhật Bản bắt đầu lưu giữ hồ sơ thiên tai từ thế kỷ thứ 9 (đó là thời kỳ Heian!).
Ví dụ, sau trận Đại địa chấn Edo năm 1855, người dân đã vẽ “tranh cá trê” (namazu-e) để đối phó với thảm họa. Những tranh này phục vụ như một loại hỗ trợ sức khỏe tâm thần – khá tiên tiến cho thời đó!
Trong khi đó, cơ quan quản lý thảm họa chính của Mỹ (FEMA) mới được thành lập vào năm 1979. Đó là hơn 1.000 năm sau Nhật Bản!
Các Quốc Gia Khác Tiếp Cận Ứng Phó Thiên Tai Như Thế Nào
Nhìn vào việc ứng phó thiên tai trên khắp thế giới, về cơ bản có ba cách tiếp cận chính:
1. Tập Trung Vào Cá Nhân (Mỹ, Úc, v.v.)
Tư duy “tự chăm sóc bản thân”. Nhấn mạnh mạnh mẽ vào bộ dụng cụ khẩn cấp gia đình và chuẩn bị cá nhân.
2. Tập Trung Vào Công Nghệ (Hà Lan, v.v.)
Sử dụng kỹ thuật và công nghệ để ngăn chặn thiên tai – hãy nghĩ về những con đê lớn và hệ thống thoát nước.
3. Tập Trung Vào Cộng Đồng (Nhật Bản, Bangladesh, v.v.)
Tất cả mọi người trong cộng đồng cùng nhau chuẩn bị cho thiên tai.
Điều Gì Khiến Cách Tiếp Cận của Nhật Bản Đặc Biệt?
Sự khác biệt chính trong việc ứng phó thiên tai của Nhật Bản là thiên tai không được coi là “những điều xấu” cần loại bỏ, mà là “một phần của tự nhiên” cần chấp nhận.
Tinh Thần “Shikata ga nai” (Không Còn Cách Nào Khác)
Điều này có thể nghe như từ bỏ, nhưng thực ra là ngược lại! Nó có nghĩa là “chấp nhận những gì bạn không thể thay đổi và tập trung năng lượng vào những gì bạn có thể kiểm soát.” Khá tích cực, phải không?
Trí Tuệ “Tsunami Tendenko”
Lời dạy này nói “khi sóng thần đến, hãy quên gia đình và tự chạy lên vùng cao.” Nghe khắc nghiệt? Đó thực sự là trí tuệ sinh tồn tuyệt vời – nếu mọi người đều tự cứu mình, tổng thể sẽ có nhiều người sống sót hơn.
Mối Quan Hệ Hàng Xóm
Các hiệp hội cộng đồng địa phương và mối quan hệ hàng xóm đóng vai trò lớn trong thảm họa. Đây là điều bạn không thấy nhiều ở các nước phương Tây, đặc biệt là ở Mỹ hay châu Âu.
Một Văn Hóa Bắt Nguồn Từ Tín Ngưỡng Tâm Linh
Ảnh Hưởng của Thần Đạo và Phật Giáo
Ở Nhật Bản, thiên tai thường được xem là “hành động của các vị thần.” Điều này dẫn đến triết lý “sống cùng tự nhiên” thay vì “chiến đấu chống lại nó.”
Kiến Trúc Thông Minh Nữa
Các tòa nhà Nhật Bản đã chống động đất trong nhiều thế kỷ! Những chùa tháp năm tầng đã sống sót qua động đất trong hơn 1.400 năm. Tokyo Skytree hiện đại thực sự sử dụng những kỹ thuật truyền thống tương tự!
Được Tích Hợp Vào Giáo Dục Từ Ngày Đầu
Ở Nhật Bản, trẻ em học về thiên tai từ khi còn nhỏ:
- Ngày 1 tháng 9 là Ngày Phòng Chống Thiên Tai Quốc Gia: Diễn tập toàn quốc tưởng niệm Đại địa chấn Kanto
- Diễn tập hàng tháng ở trường: Diễn tập cháy nổ và động đất là thường xuyên
- Huấn luyện cộng đồng: Từ trẻ mới biết đi đến ông bà, mọi người đều tham gia
Điều này thực sự khá độc đáo trên toàn cầu!
Những Con Số Không Nói Dối
Đại địa chấn Đông Nhật Bản năm 2011 (cường độ 9.0) đã giết chết khoảng 18.000 người. So sánh với trận động đất Haiti năm 2010 (cường độ 7.0), đã giết chết hơn 220.000 người.
Trận động đất của Nhật Bản mạnh hơn nhiều, nhưng thiệt hại tương đối được kiểm soát. Đó là sức mạnh của văn hóa ứng phó thiên tai!
Thế Giới Đang Chú Ý
Ngân hàng Thế giới đã thành lập trung tâm quản lý rủi ro thiên tai tại Tokyo, và Hội nghị Thế giới về Giảm Thiểu Rủi Ro Thiên Tai của LHQ năm 2015 được tổ chức tại Sendai. Kiến thức về thiên tai của Nhật Bản đang thu hút sự chú ý toàn cầu!
Kết Luận: Một Văn Hóa Sinh Ra Từ Việc Là Quốc Gia Dễ Bị Thiên Tai
Ứng phó thiên tai của Nhật Bản không chỉ là “chính sách” – đó là văn hóa thực sự bao gồm:
- Lịch sử sâu sắc: Hơn 1.000 năm trí tuệ tích lũy
- Sự chấp nhận văn hóa: Xem thiên tai như một phần của chu kỳ tự nhiên
- Mối quan hệ cộng đồng: Hệ thống mà mọi người hỗ trợ lẫn nhau
- Tích hợp giáo dục: Giáo dục thiên tai từ thời thơ ấu
- Truyền thống gặp đổi mới: Kết hợp trí tuệ cổ xưa với công nghệ tiên tiến
Việc dễ bị thiên tai là khó khăn, nhưng nó cũng đã tạo ra một văn hóa ứng phó thiên tai đẳng cấp thế giới mà chúng ta có thể tự hào.
Mỗi người trong chúng ta có thể tham gia bảo tồn văn hóa quý giá này và truyền lại cho thế hệ tiếp theo.
Tại sao không tận dụng cơ hội này để kiểm tra bộ dụng cụ khẩn cấp tại nhà của bạn? 😊
